بهعنوان کسی که در حوزه استفاده از داده برای کاربردهای کسبوکار (Business Analytics) فعال هستم، با لایههای مختلف مفهوم حاکمیت داده در کارم مواجه هستم. البته به خوانندگان باید یادآوری کنم که تخصص من حوزه حاکمیت داده نیست و این مقاله را صرفاً از منظر یک استفادهکننده از داده نوشتم تا افرادی که در لایه […]
ریسک
قضیه بیز (Bayes Theorem) و دلالتهای آن در عمل چیست؟
تصور کنید روزی از خواب بلند میشوید و احساس کسالت میکنید. به پزشک میروید و او از شما آزمایشهای مختلفی میگیرد. مشخص میشود نتیجه آزمایش شما برای یک بیماری نادر مثبت شده است. بیماری نادری که احتمال مبتلا شدن به آن، ۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر است. بیماری که بسیار بد است و […]
مروری بر مفاهیم احتمال به زبان ساده
برتراند راسل (Bertrand Russell) میگوید “احتمال مهمترین مفهوم در علم مدرن است، بخصوص که هیچکس کوچکترین ایدهای ندارد که چه معنی میدهد.” بسیاری از ما در دوران مدرسه و دانشگاه با مفهوم احتمال از طریق آزمایشهای فکری (Thought Experiment) مانند پرتاب سکه و یا پرتاب طاس آشنا شدهایم. گرچه این مثالهای ساده به درک […]
آمار درباره چیست و چرا اهمیت دارد؟
آمار هنر و دانش بررسی ایدهها، استنتاج کردن و پاسخ دادن به پرسشها مبتنی بر داده است. امروزه هرچه که جلوتر میرویم دادههای بیشتری در اختیار عموم مردم درباره ابعاد مختلف زندگی مانند اقتصاد، کسبوکار، سیاست، سلامت و … قرار میگیرد. اینکه افراد بتوانند با یک رویکرد نقادانه این دادهها را ارزیابی کنند و […]
مسئله فرماندهان بیزانسی
مسئله فرماندهان بیزانسی (Byzantine Generals Problem) شرایط فرضی را بحث میکند که در آن افراد باید بدون حضور یک نظارتگر مرکزی، در مورد یک اقدام به اجماع برسند. دشواری آنجا پیش میآید که بازیگران باید در شرایطی تصمیمگیری کنند که همراه با عدم قطعیت، اطلاعات نادرست و حتی فریبدهنده است. من در این مقاله […]
آیا وجود حاشیه اطمینان، همواره اطمینانبخش است؟
یکی از مدلهای ذهنی رایج در بین مدیران بهمنظور کاهش ریسک، در نظر گرفتن حاشیه اطمینان (Margin of Safety) در تصمیماتشان است. در مهندسی بسیار رایج است که اگر شما میخواهید یک سیستم را برای ظرفیت مشخصی از کاربری طراحی کنید، ظرفیت اضافهای (Spare Capacity) را برای حالتی که ممکن است سیستم دچار مشکل […]
ریسک و ندانستههای ناشناخته
اینطور به نظر میرسد وقوع حوادثی مانند تصادف دو قطار مسافری در منطقه هفتخوان در آذرماه سال ۱۳۹۵ و یا آتشسوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو در دیماه همان سال باوجود ابعاد تلفات و خساراتی که داشتند، قابلانتظار نبودند؛ بنابراین ممکن است چنین جمعبندی شود که نمیتوان با چنین حوادث مهیبی که قابلتصور و یا […]
چرا درک واریانس اهمیت دارد؟
نیکولو ماکیاولی (Niccolò Machiavelli) سیاستمدار و فیلسوف ایتالیایی دوران رنسانس در کتاب خود شهریار (The Prince) خطاب به شاهزادگان (مدیران دوران رنسانس) توصیه میکند وقتی مشکلی در مملکتتان رخ میدهد، بخصوص آنهایی که ممکن است شما را بهشدت وحشتزده کند، بلافاصله واکنش نشان ندهید، بهترین سیاست این است که در تصمیمگیری خود تأخیر بیندازید. […]
چه زمانی میتوان بر اساس همبستگی عمل کرد؟
یک سوپرمارکت زنجیرهای در استرالیا با یک شرکت بیمه خودرو یک برنامه مدیریت وفاداری مشتریان مشترک ایجاد میکند. اطلاعات ترکیبی بهدستآمده از کارتهای عضویت مشتریان همبستگیهای جالبی را مشخص کردند. دادهها نشان داد که آنهایی که گوشت قرمز و شیر بیشتری میخرند، با احتمال بیشتری دچار تصادف میشوند و از بیمه خود استفاده میکنند. در […]
چگونه حدس فکر شده بزنید؟
فرض کنید یک کارآفرین اصفهانی در حال توسعه نرمافزاری است که برای مدیریت بهتر امور مالی و عملیاتی جایگاههای پمپبنزین بکار میرود. او در نظر دارد برای سالهای ابتدایی فعالیتش تنها بازار کلانشهر اصفهان را پوشش دهد. او در نظر دارد نرمافزارش را بر اساس مدل فروش حق امتیاز (License) به بازار عرضه کند. […]
با آزمایش کردن در کسبوکار، هوشمندانه ریسک کنید
مدیر یک شرکت ایرانی فعال در حوزه بازاریابی دیجیتال تعریف میکرد که قصد استخدام یک گرافیست را برای انجام کارهای تبلیغاتی خود داشتند. پس از غربالگری اولیه متقاضیان، به یک لیست پنجنفره میرسند. در این مرحله انتخاب فرد موردنظر از بین یکی از این پنج نفر برایشان دشوار میشود. شرکت تصمیم میگیرد از آنان […]
آزمایش کنترلشده تصادفی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
برای آنکه مدیران بتوانند تصمیمات هوشمندانهتری بگیرند نیاز دارند تا داده داشته باشند. روشهای مختلفی برای جمعآوری داده وجود دارد. یکی از این روشها آزمایش کردن است. انواع مختلفی از آزمایشها وجود دارد که مدیران میتوانند انجام دهند. از آزمایشهای غیررسمی گرفته تا آزمایشهای میدانی، مطالعات موردی و آزمایش در لابراتوار نمونههایی از آزمایش […]
خطا در استفاده از میانگین
ما انسانها علاقهمند نیستیم تا تحت شرایط عدم قطعیت، تصمیمگیری کنیم. مطالعات اخیر یکی از اساتید دانشگاه استنفورد آمریکا نشان میدهد، انسانها چه در شرایطی که منجر به سودآوری شود و چه در شرایطی که منجر به زیان شود، از عدم قطعیت استقبال نمیکنند. علت صرفاً به عدم قطعیت برنمیگردد بلکه به پیچیدگی مسائلی […]
سوگیریهای رفتاری در تصمیمگیری
مطالعات زیادی در حوزه روانشناسی تصمیمگیری و اقتصاد رفتاری صورت گرفته است که نشان میدهد انسانها در همه موارد لزوماً تصمیمات منطقی نمیگیرند و تحت تأثیر سوگیریهای تصمیمگیری (Biases) هستند. شناخت این سوگیریها به مدیران کسبوکارها میتواند کمک کند تا اثرات آن را بشناسند و به آنها قدرت بیشتری میدهد تا بر آن غلبه […]
عدم قطعیت در تصمیمگیری واقعاً چه معنا میدهد؟
بسیاری از تصمیماتی که در دنیای واقعی با آن مواجه هستیم همراه با ریسک یا عدم قطعیت است (در این متن ریسک و عدم قطعیت بجای هم بکار میروند، گرچه در متون تخصصیتر بین این دو فرق گذاشته میشود). اما من فکر میکنم بسیاری از ما در برخورد با ریسک واکنشهای مناسبی از خود […]