قضیه بیز (Bayes Theorem) و دلالت‌های آن در عمل چیست؟

قضیه بیز (Bayes Theorem) و دلالت‌های آن در عمل چیست؟

  تصور کنید روزی از خواب بلند می‌شوید و احساس کسالت می‌کنید. به پزشک می‌روید و او از شما آزمایش‌های مختلفی می‌گیرد. مشخص می‌شود نتیجه آزمایش‌ شما برای یک بیماری نادر مثبت  شده است. بیماری نادری که احتمال مبتلا شدن به آن، ۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر است. بیماری که بسیار بد است و […]

احتمال شرطی؛ برداشت‌ها و سوءبرداشت‌ها

احتمال شرطی؛ برداشت‌ها و سوءبرداشت‌ها

  یکی از حوزه‌هایی در احتمال که به‌راحتی افراد را گیج می‌کند و منجر به استدلال‌های خطا می‌شود، احتمال شرطی (Conditional Probability) است. احتمال شرطی، احتمال وقوع رخدادی مانند است به‌شرط آنکه بدانیم رخدادی مانند اتفاق افتاده است. در ریاضی آن را با نشان می‌دهند. فرض کنید یک مطالعه ادعا می‌کند ۸۵ درصد بیماران سرطانی […]

مروری بر مفاهیم احتمال به زبان ساده

مروری بر مفاهیم احتمال به زبان ساده

  برتراند راسل (Bertrand Russell) می‌گوید “احتمال مهم‌ترین مفهوم در علم مدرن است، بخصوص که هیچ‌کس کوچک‌ترین ایده‌ای ندارد که چه معنی می‌دهد.” بسیاری از ما در دوران مدرسه و دانشگاه با مفهوم احتمال از طریق آزمایش‌های فکری (Thought Experiment) مانند پرتاب سکه و یا پرتاب طاس آشنا شده‌ایم. گرچه این مثال‌های ساده به درک […]

آیا وجود حاشیه اطمینان، همواره اطمینان‌بخش است؟

آیا وجود حاشیه اطمینان، همواره اطمینان‌بخش است؟

  یکی از مدل‌های ذهنی رایج در بین مدیران به‌منظور کاهش ریسک، در نظر گرفتن حاشیه اطمینان (Margin of Safety) در تصمیماتشان است. در مهندسی بسیار رایج است که اگر شما می‌خواهید یک سیستم را برای ظرفیت مشخصی از کاربری طراحی کنید، ظرفیت اضافه‌ای (Spare Capacity) را برای حالتی که ممکن است سیستم دچار مشکل […]

چگونه قوانین ساده پیچیدگی خلق می‌کنند؟

چگونه قوانین ساده پیچیدگی خلق می‌کنند؟

  دنیای کسب‌وکار دنیای پیچیده‌ای است که مدیران باید در فضای آن تصمیم‌گیری کنند. گرچه پیچیدگی ممکن است برای تصمیم‌گیران نگران‌کننده به نظر برسد، اجتنابی از آن نیست. خبر خوب این‌که دانش بشری در مورد سیستم‌های پیچیده (Complex Systems) رو به گسترش بوده است. برای تصمیم‌گیری بهتر در این فضا، مدیران باید با مفاهیم سیستم‌های […]

چرا درک واریانس اهمیت دارد؟

چرا درک واریانس اهمیت دارد؟

  نیکولو ماکیاولی (Niccolò Machiavelli) سیاستمدار و فیلسوف ایتالیایی دوران رنسانس در کتاب خود شهریار (The Prince) خطاب به شاهزادگان (مدیران دوران رنسانس) توصیه می‌کند وقتی مشکلی در مملکتتان رخ می‌دهد، بخصوص آن‌هایی که ممکن است شما را به‌شدت وحشت‌زده کند، بلافاصله واکنش نشان ندهید، بهترین سیاست این است که در تصمیم‌گیری خود تأخیر بیندازید. […]

چگونه بازماندگان شما را فریب می‌دهند؟

چگونه بازماندگان شما را فریب می‌دهند؟

  در جنگ جهانی دوم، بمباران هوایی یکی از ابزارهای مؤثر متفقین برای از بین بردن زیرساخت‌های صنعتی و نظامی آلمان و درنهایت شکست آن کشور بود؛ اما این رویکرد همراه با تلفات سنگینی برای نیروی هوایی انگلیس و آمریکا بود. برآوردها حاکی است دوره عمر انتظاری خدمه یک بمب‌افکن بین ۱۲ تا ۱۵ مأموریت […]

خطا در استفاده از میانگین

خطا در استفاده از میانگین

  ما انسان‌ها علاقه‌مند نیستیم تا تحت شرایط عدم قطعیت، تصمیم‌گیری کنیم. مطالعات اخیر یکی از اساتید دانشگاه استنفورد آمریکا نشان می‌دهد، انسان‌ها چه در شرایطی که منجر به سودآوری شود و چه در شرایطی که منجر به زیان شود، از عدم قطعیت استقبال نمی‌کنند. علت صرفاً به عدم قطعیت برنمی‌گردد بلکه به پیچیدگی مسائلی […]

عدم قطعیت در تصمیم‌گیری واقعاً چه معنا می‌دهد؟

عدم قطعیت در تصمیم‌گیری واقعاً چه معنا می‌دهد؟

  بسیاری از تصمیماتی که در دنیای واقعی با آن مواجه هستیم همراه با ریسک یا عدم قطعیت است (در این متن ریسک و عدم قطعیت بجای هم بکار می‌روند، گرچه در متون تخصصی‌تر بین این دو فرق گذاشته می‌شود). اما من فکر می‌کنم بسیاری از ما در برخورد با ریسک واکنش‌های مناسبی از خود […]